Divriği Gökçe Camii

Bulunduğu Yer: İlçe merkezinde, Gökçe Camii Mahallesi, İbn–i Sina Caddesi ile Kültürlü Sokağı’nın birleştiği köşede bulunmaktadır  
Tarihçesi: Yapı üzerinde iki kitabe bulunmaktadır: Avlu giriş kapısı üzerindeki kitabe inşa kitabesidir. 

Bekay–ı hayr–u eserdir cihandan maksut
Bunu tazminat iden hayra sahi ede her an
Ömer Efendi bilüp kadr–i hürmet pederi
Safayı ruh–u içün mabet–i gufran
Hüseyin ağaki Mine’e (?) vefat etmistir
Cinanda sad ede ruhen Hüda–yi herdü cihan
Muvaffak eydedi banisini Cenab–ı Vedud
Su sehre verdi seref Cami–i Kav–i erkâm
Düsünce söyledi tarih–i tammını Kâmil
Ömer Efendi beka etti camiin Bünyan

                                                           1259 (1843)

Camii giriş kapısı üzerindeki 40 x 46 cm. ölçülerinde diğer kitabe, iki satır
halinde dört kartuş içerisine sülüs hatla yazılmıstır.

Kitabede;

“Kal Allah–ü teala azze ve celle selamun aleyküm fethullahe halidin” ayeti ve Sahibül–hayrat El–Hac Hüseyin bin Ömer Beğzade sene tis’a ve hamsin ve mae ve elf 1259 (1843) ibaresi yazılıdır.
Her iki kitabede de bani olarak El–Hac Hüseyin bin Ömer Beğzade ve insa tarihi olarak 1843 M. yılı gösterilse de Osmanlı Arşivindeki belgelerden hareketle caminin, belirtilen tarihten daha önce insa ettirildiği ifade edilmektedir. Gökçe Camii, Divriği’deki hemen her eser gibi 2000’li yıllarda V.G.M. tarafından onartılmıstır.

Plan ve Mimari Özellikleri: Cami, ahşap destekli camiler grubundadır 
Düzgün olmayan dikdörtgen plan, on ahsap destekle taşınan ahşap bir tavanla kapatılmıştır. Ahşap desteklerden kuzey ve güneyde olanlar duvara bitişik haldeyken, diğerleri ortada bağımsız haldedirler. Bu destekler üzerine atılan kuzey–güney istikametindeki kirişler ile harim bölümü, mihraba dik üç sahınlı hale getirilmiştir.
Ahşap desteklerin kaide ve baslıkları yoktur. Ahsap tavan, dıstan dört yöne eğimli kırma çatı altına alınmıştır. Ahşap direkler ile kirişler, ahşap konsollarla bağlanmışlardır. Konsolların alt bölümü, uçları yedi dilimli palmetlerle süslenmistir.
Yapının kuzeybatı yönünde, iki kanatlı bir kapıyla sokağa açılan avlu kısmı yer alır . Avlu kapısı, kesme taş malzemeli olup yuvarlak bir kemer içerisinde değerlendirilmiştir. Taç kapı formunda ele alınan ve üstte semerdam seklinde son bulan açıklığın iki yanında ise yüzeyden dısa taşırılan dikdörtgen panolar yer almaktadır. Avluya, yakın zamanda tuvalet, lavabo, depo ve Kur’an Kursu bölümleri ilave edilmiştir. Kur’an Kursu bölümünde bir de mihrap niii bulunmaktadır. Ayrıca bu
kısımda girişi dısarıdan verilen lojman bölümü, son yıllardaki ilaveler arasındadır. Doğu cephedeki üçü altta üçü üstte olmak üzere altı pencere, batı cephedeki ikisi altta biri üstte olmak üzere üç pencere, kuzey cephedeki dört altta dört üstte olmak üzere sekiz pencere ve güney cephedeki üç pencere, toplamda yirmi pencere, harim bölümünü
aydınlatmaktadır.

Avlunun doğusundaki giriş açıklığı ile harim bölümüne geçilmektedir. Orta sahın, üst örtüsündeki süslemesi ile diğerlerinden farklıdır. Süslemesiz üç kusakla iç tavan çevrelenmiştir. Üçüncü kuşak sonrasında tavan yaklasık 10 cm. çökertilmistir. İç tavan yüzeyi çıtalarla üç bölüme ayrılmıştır. Yanlardaki yüzeyler tavana çakılmak sureti ile bu yüzeyler kasetlenmiştir. Orta bölüm, çarkıfelek seklindeki bir kompozisyonla
bezenmistir. Çarkıfeleğin merkezinde asağı sarkıntı yapan bir göbek düzenlemesi söz konusudur. Merkezdeki göbekten çıkan ve kavislenmis çıtalar, üç dilimli palmet biçimindeki çıtalara eklenerek göbeğin kenarlarına bağlanırlar. Dairesel yüzeyin köşelerindeki üçgen kısımlarda “S” ve “C” kıvrımları yapan akant yaprakları yer alır. Yan sahınlar düz ahsap tavan örtüye sahiptirler. Harimin kuzeyinde kadınlar mahfili bulunmaktadır . Bu bölüm doğu–batı yönünde atılan kirislerle üç kısma ayrılmıştır. Mahfilin üst örtüsünde ahşap çıtalar ile olusturulmus kasetleme tekniğindeki süslemeler görülür. Caminin doğu cephenin kuzey kösesine yakın yerde, son yıllarda ilave edilen bir çesme yer alır.

Minare: Moloz tas malzemeli kare kaide üzerinde, ahsap çokgen gövdeli, tek serefeli minare, harim bölümünün kuzeydoğu kösesinde bulunmaktadır .Minare girisine kadınlar mahfilinden ulasılmaktadır. Ahsaptan yapılmıs serefe bölümünün üzerinde, Divriği’deki diğer pek çok camide olduğu gibi, petek kısmına yer verilmemistir. Serefe bölümünün üzeri, çokgen düzenlemeyle ahsap malzemeden bir örtüyle kapatılmıstır.
Harim kısmının üzerini kapatan ahsap kirisler doğu–batı, mahfil bölümünde ise, kuzey güney istikametinde atılmıstır. Bu ahsap kirisler on ahsap direkle tasınır.
Mihrap: Mihrap nisi, güney duvar ortasında yarım yuvarlak planlı olup, 64 cm. genisliğe sahiptir . Cepheden hafif tasıntı yapan mihrapta süslemeye yer verilmemiştir.

Minber: Minber, mihrap nisinin hemen yanında bulunan ahsap minber,
malzemenin kendi renginde bırakılması ile dikkat çeker. Korkuluk bölümünde kafes tekniği, diğer bölümlerde ise çakma tekniği kullanılmıstır. Minber kapısının köşeliği, beş dilimli palmet, oval bir madalyon olusturacak sekilde dilimli rumilerin oluşturduğu bitkisel bir kompozisyon ile süslenmistir . Minber kapısının tepelik kısmında, kıvrık dalların tasıdığı dilimli yapraklar ve bes yapraklı çiçekler bir tuğra motifini çevreleyecek bir kompozisyonla yerleştirilmişlerdir.

Süsleme: Camide, ahsap ağırlıklı bir süsleme söz konusudur. Tavan ve
minberde ahsap malzemeli süsleme kullanılmıstır. Avlu girisinde silme kusaklar dışında herhangi bir tas süsleme unsuru söz konusu değildir.
Malzeme: Beden duvarlarında kaba yonu yası, tasıyıcı direkler, üst örtü ve
minarede ahsap malzeme kullanılmıştır.